Khi giáo dục trực tuyến thu hẹp giao tiếp xã hội

Khi giáo dục trực tuyến thu hẹp giao tiếp xã hội

Th. Phương

Học sinh học tập và chơi video game tại một chương trình hè dành cho những học sinh theo học trường trung học trực tuyến của Đại học Stanford.

(TBVTSG) - Ngành đào tạo trực tuyến ở Mỹ đã tăng trưởng 13% hồi năm ngoái và đã tăng khoảng 20% so với các năm trước đó. Cứ trong bốn học sinh thì có một người chọn học ít nhất vài khóa đào tạo chứng chỉ trực tuyến, tăng cao so với tỷ lệ 1/10 hồi năm 2002.

Tổng thống Barack Obama đã chi 500 triệu đô-la Mỹ cho các khóa học trực tuyến và tài liệu học tập như là một phần của một kế hoạch đa chiến lược nhằm mở rộng đào tạo ở bậc đại học.

Đào tạo trực tuyến vẫn là một mảng giáo dục mới mẻ và được xem là sẽ tạo ra nhiều thay đổi trong những năm tới.

Tatyana Ray có hơn 1.200 người bạn trên Facebook và tham gia vào bốn câu lạc bộ sinh viên trong một năm rưỡi học trung học trực tuyến thông qua một chương trình của Đại học Stanford (Mỹ). Dù tại thành phố Palo Alto, nơi Ray ở, có không ít trường công và trường tư hàng đầu, cô gái 17 tuổi này vẫn đăng ký học trực tuyến vì bản thân cô và cha mẹ nghĩ rằng đây là mô hình học tập lý thú và nhiều thách thức.

Giáo dục trực tuyến phát triển ở Mỹ

Ray thích kiểu học này, nhưng rốt cuộc nhận ra mình đang đơn độc. Cô nhận thấy mình không có được cơ hội gặp mặt trực tiếp bạn bè ở những lễ hội hoặc sự kiện thể thao. Đối với Ray, những câu lạc bộ trực tuyến về thời trang, sách vở và nấu ăn chủ yếu hoạt động thông qua webcam và blog.

Vào mùa đông năm ngoái, Ray rời khỏi trường học trực tuyến nói trên và vào học tại đại học cộng đồng ở địa phương. Ray thừa nhận: “Về mặt xã hội, mô hình này không có hiệu quả. Tôi cảm thấy mình bị cô lập.”

Những gì Ray gặp phải cũng là mối bận tâm hàng đầu của các nhà sư phạm trong bối cảnh mô hình trường trung học trực tuyến đang ngày càng phổ biến ở Mỹ.

Theo thống kê, khoảng 100.000 trong 12 triệu học sinh trong độ tuổi trung học đăng ký học trọn thời gian tại các trường trực tuyến, tăng hơn ba lần so với năm năm trước. Ngoài ra, nhiều học sinh khác cũng tham gia một số lớp học trực tuyến trong lúc theo học tại những trường truyền thống.     

Một số trường học cho phép học sinh có thời gian biểu học tập phù hợp với khả năng và mức độ tiến triển của mình. Một số trường khác tạo ra lớp học ảo, trong đó dùng những công cụ như hình ảnh video, chat trực tuyến và tập tin PowerPoint vào công việc giảng dạy.  Trường học trực tuyến hấp dẫn một số đối tượng, như những học sinh có năng khiếu muốn học theo tiến độ của mình; những người bỏ học tại trường truyền thống hoặc được dạy ở nhà; những người thường xuyên di chuyển ra nước ngoài cùng cha mẹ…

Elizabeth Birr Moje, một giảng viên tại Đại học Michigan và là người từng nghiên cứu về giáo dục trực tuyến, cho biết mô hình trường trung học trực tuyến có những lợi ích nhất định, như thời khóa biểu học linh hoạt và việc truy xuất nội dung đa truyền thông tốt hơn. Ngoài ra, một số nhà nghiên cứu giáo dục tin rằng những người học trực tuyến sẽ thích nghi tốt hơn với một thế giới mà trong đó công nghệ số ngày càng chiếm vai trò quan trọng.

Vẫn còn những hạn chế

Dù vậy, do mô hình trường trung học trực tuyến chỉ mới xuất hiện trong thời gian gần đây, nên vẫn chưa có nhiều cuộc nghiên cứu về những vấn đề có thể nảy sinh. Các nhà sư phạm hiện chỉ mới quan tâm đến nguy cơ một số học sinh có thể bị cô lập về mặt xã hội. Cùng lúc đó, các nhà xã hội học và chuyên gia tâm lý trẻ em cũng đang tìm hiểu xem trường học trực tuyến có thể cản trở hoặc giúp đỡ ra sao đối với sự phát triển của các kỹ năng xã hội.

Raymond Ravaglia, Phó giám đốc Chương trình Giáo dục dành cho học sinh có năng khiếu (EPGY) của Đại học Stanford, nơi Ray từng theo học, nói: “Đối với trường trung học trực tuyến, trở ngại lớn nhất là giải quyết vấn đề tương tác xã hội của học sinh. Ở lứa tuổi này, người ta thích có những giao tiếp xã hội.”

Các trường học trực tuyến đang áp dụng nhiều phương cách khác nhau để vượt qua thách thức về mặt giao tiếp xã hội. Chẳng hạn như Trường Ảo Florida lập ra một đội để tham dự các giải thi đấu khoa học. Các thành viên của đội vừa thực hành trên mạng vừa gặp mặt nhau trước khi thi đấu. Trong khi đó, trường trực tuyến của Đại học Ảo Michigan mở các trại hè về toán và khoa học cho học sinh của mình.

EPGY xuất phát từ những năm 60 của thế kỷ trước, khi các giảng viên môn khoa học máy tính tại Đại học Stanford thử nghiệm cách thức dạy toán bằng máy tính. Chương trình này sau đó được mở rộng để cung cấp các lớp học trực tuyến và trại hè. Đến năm 2006, Đại học Stanford bắt đầu thử nghiệm một trường trực tuyến dành cho học sinh có năng khiếu. Ban giám hiệu nhà trường thừa nhận họ không khỏi ngạc nhiên trước một số thách thức họ phải đối mặt. Hiệu trưởng Jan Keating cho biết họ đang tìm cách giảm bớt tỷ lệ học sinh rời khỏi chương trình được bà mô tả là cao, nhưng không cho biết con số cụ thể.

Calvin Burkhart, một thanh niên 17 tuổi tại Chicago, từng theo học EPGY trước khi nghỉ vào năm 2008, nhận xét những khóa học của chương trình là lý thú và kích thích sự phát triển trí tuệ. Tuy nhiên, cậu cho rằng việc ít được tiếp xúc trực tiếp với bạn bè và giáo viên là vấn đề không nhỏ. Vì thế, bà Keating buộc phải thừa nhận: “Chúng tôi cần phải tìm ra cách để các học sinh có thời gian tiếp xúc và học tập lẫn nhau.”

(The Wall Street Journal)