Thấy gì qua “vụ” Yahoo! ?
 |
| Giao diện trang Yahoo! Việt Nam |
(TBVTSG) - Liên quan đến hoạt động của Yahoo! tại Việt Nam hiện có nhiều cách nhìn nhận và lý giải khác nhau. Hiệp hội Doanh nghiệp Phần mềm Việt Nam (Vinasa) cho rằng hoạt động của Yahoo! tại Việt Nam hiện nay là sai luật. Còn Sở Thông tin - Truyền thông TP.HCM lại cho rằng Yahoo! không sai.
Trong khi chờ Bộ Thông tin-Truyền thông đưa ra câu kết luận, nhiều doanh nghiệp CNTT - viễn thông cho rằng Chính phủ nên xem xét để điều chỉnh các chính sách về quản lý Internet sao cho doanh nghiệp Việt Nam có thể cạnh tranh bình đẳng với các đối thủ nước ngoài trên thị trường số hóa hiện nay.
Tham khảo cách quản lý Internet của nước ngoài
Theo ông Trần Bá Thái, Giám đốc Công ty Netnam, những công ty Internet tầm cỡ thế giới như Yahoo! không thể không tìm hiểu luật pháp quốc tế cũng như của nước sở tại rất kỹ trước khi triển khai một dịch vụ, để bảo đảm không vi phạm hay ít nhất là “lách” được luật khi hoạt động ở nước đó.
Nay qua “sự cố” Yahoo!, việc chúng ta nên làm trước tiên không phải là tìm cách để quản lý Yahoo!, cũng không nên vội vã nhận xét đúng - sai. Cần phải tham khảo cách quản lý trong lĩnh vực Internet của thế giới, tìm hiểu xem các doanh nghiệp đang kinh doanh thế nào trong môi trường quốc tế…, để từ đó, điều chỉnh chính sách quản lý, nhằm tạo một môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp trong và ngoài nước hoạt động, thay vì “dựng” rào cản đối với các công ty nước ngoài.
Việc dùng “hàng rào” trong việc quản lý lĩnh vực Internet là kém khả thi. Internet không có biên giới, nên chính sách quản lý cần phải dựa trên tính chất đặc trưng này và tương đồng với thế giới. Không thể dùng “luật nhà” để át “luật làng” trong môi trường toàn cầu hóa…
Luật quản lý Internet nên “cởi mở” hơn
Ông Trương Đình Anh, Tổng giám đốc Công ty Viễn thông FPT, cho rằng Vinasa khiếu nại Yahoo! vì quan ngại áp lực cạnh tranh. Việc Yahoo! cung cấp dịch vụ tại Việt Nam cũng theo “công thức” cung cấp dịch vụ của họ trên toàn cầu. Nhưng ông Anh cũng chỉ ra điều bất cập: hệ thống pháp luật trong lĩnh vực Internet hiện đang “quản” các doanh nghiệp Việt Nam quá chặt và cần được sửa đổi theo hướng cởi mở hơn để họ có thể tham gia kinh doanh mạnh hơn. Nếu duy trì cách quản lý hiện nay, doanh nghiệp trong nước sẽ “lách” bằng cách đầu tư mở công ty tại nước ngoài rồi quay về thị trường nội địa, và như vậy thì nhà nước sẽ thất thu thuế.
Ông dẫn chứng chuyện tương tự đã từng xảy ra ở Trung Quốc. Khi chính sách quản lý trong lĩnh vực kinh doanh Internet bị siết chặt, rất nhiều doanh nghiệp Trung Quốc lúc ấy đã mở công ty tại nước ngoài rồi quay về kinh doanh tại quê nhà.
Kiểm soát thông tin theo hướng hậu kiểm
Ông Trương Đình Anh cũng đề nghị: việc kiểm soát thông tin trên Internet nên thực hiện theo hướng hậu kiểm, nên quy trách nhiệm trực tiếp. Các mạng xã hội, blog (nhật ký điện tử), diễn đàn ở Việt Nam khó có thể phát triển tốt khi cơ quan quản lý quan niệm phải tiền kiểm và nhà cung cấp dịch vụ phải chịu mọi trách nhiệm khi có sự cố.
Trong khi, với tư cách là một nhà cung cấp dịch vụ Internet hay một nhà cung cấp dịch vụ blog, FPT không thể chịu trách nhiệm về hành vi của người dùng Internet. Đặt giả thiết rằng trên hệ thống lưu trữ blog, nếu có một người nào đó viết trên blog của mình những điều không phù hợp với luật pháp thì trách nhiệm sẽ thuộc về FPT. Như vậy, sẽ không có nhà cung cấp dịch vụ Internet nào dám đầu tư phát triển các dịch vụ mới. Và các mạng xã hội, blog, diễn đàn sẽ “trôi dạt” hết ra nước ngoài.
Điều này khiến Việt Nam không những mất khả năng kiểm soát mà còn bị thua thiệt trước mọi lợi ích kinh tế phát sinh. Mỗi người Việt Nam khi đọc, viết blog tạo ra nhiều lần truy cập cho Yahoo!. Và chính lượng truy cập nhiều này đã giúp Yahoo! bán quảng cáo và thu được hàng triệu đô-la Mỹ mà không phải đóng thuế cho Việt Nam. Hơn nữa, nếu người viết blog đăng những thông tin không phù hợp, Nhà nước cũng không thể khiển trách hay đòi hỏi sự hỗ trợ, can thiệp từ Yahoo!. Vậy là chúng ta thua đơn, thiệt kép.
Vì thế, ông Anh cho rằng, không có cách nào hay hơn là xây dựng các chính sách quản lý Internet cởi mở để các nhà cung cấp dịch vụ có điều kiện phát triển và cung cấp các dịch vụ mạng xã hội, blog, diễn đàn ở ngay Việt Nam. Có như vậy, Việt Nam sẽ tiết kiệm được hàng triệu đô-la Mỹ cho chi phí đường truyền kết nối ra quốc tế, thu được nhiều giá trị to lớn từ cộng đồng, đồng thời các nhà cung cấp dịch vụ có thể hỗ trợ Nhà nước một cách hữu hiệu trong trường hợp xảy ra những sự cố thông tin.
OANH NGUYỄN
