Trò càng béo, thầy càng vui!
 |
| (minh họa: Khều) |
(TBKTSG) - Thế kỷ 21 dường như không là “giờ vàng” của người có da có thịt. Bằng chứng là siêu mẫu, cho dù nhiều cô nếu xét về ngoại hình chẳng khác nào mẫu mã “xiêu vẹo”!, đang ăn khách thấy mà mê.
Không lửa khó có khói.
Bỏ qua một bên chuyện làm ăn, ngay cả với sức khỏe cũng thế, thầy thuốc khắp nơi ắt hẳn phải có lý do chính đáng khi đã từ lâu đồng lòng “nâng cấp” tình trạng béo phì thành căn bệnh hẳn hòi. Thậm chí có nhiều trường y mở thêm khoa “bệnh lý do béo phì” vì mèo nào chịu bỏ qua miếng mỡ ngon đến thế!
Trở lại chuyện nghiêm túc. Thầy thuốc không gióng cao tiếng chuông báo động sao được khi béo phì rõ ràng đang “thò tay mặt đặt tay trái” trong nhiều bệnh chứng nghiêm trọng, từ cao huyết áp bước qua tiểu đường, ung thư!
Nói tóm tắt hơn, người càng béo phì càng dễ là miếng mồi ngon của bất cứ căn bệnh nào có liên quan đến tình trạng xơ vữa mạch máu và thiếu dưỡng khí cục bộ. Nhiều căn bệnh tuy đúng là nguy hiểm cho bệnh nhân nhưng đáng lý không tai hại đến thế nếu không đi kèm với rối loạn biến dưỡng chất béo.
Càng phì càng giảm thọ.
Ai lại không sợ bệnh, vấn đề chỉ là sợ có lý do hay lo lắng vô cớ mà thôi. Riêng trong trường hợp béo phì, nhiều người quả thật có lý do chính đáng khi sợ mập hơn sợ… thất nghiệp. Làm sao không sợ khi nhiều nhà nghiên cứu quả quyết: tỷ lệ tử vong vì nhồi máu cơ tim ở người “có da có thịt” cao gấp đôi nếu so sánh với người mình hạc xương mai, cho dù mập ốm đều bệnh.
Chỉ riêng chuyện khiêng lên xe cấp cứu đã đủ khổ; người thừa cân dễ bị bệnh tiểu đường gấp 3 lần người tuy cũng ăn ngọt nhưng may mắn thuộc nhóm mình dây; thời gian hồi phục của người đau khớp, cụ thể là thoái hóa cột sống, kéo dài rất lâu ở người béo phì, nếu đối chiếu với người không dư cân; bệnh ung thư rõ ràng dễ phát tán cũng như dễ di căn ở người ngại leo lên bàn cân vì mắc cỡ; dấu hiệu béo phì xuất hiện càng sớm càng giảm tuổi thọ, thậm chí có thể giảm đến 20 năm tuổi đời nếu nạn nhân mới 20 tuổi mà đã quá mát da mát thịt! Chính vì thế phải giảm cân cho bằng được nếu lỡ béo phì!
Tiền mất tật mang.
Biết vậy nhưng nếu tưởng hễ muốn sụt cân là sụt được thì hố nặng! Đây chính là vấn đề “nổi cộm” vì nhiều người đã thử qua đủ kiểu kiêng cữ nhưng chỉ thất vọng vì sức nặng hoặc vẫn trơ trơ, hoặc tuy có giảm trong lúc nhịn ăn, nhưng rồi đâu lại vào đấy khi hết kiêng cữ, hay nhiều khi nặng hơn lúc trước mới đau lòng, xót của cho nạn nhân! Chẳng những thế, do thất thoát dưỡng chất trong quá trình kiêng cữ, từ sinh tố, khoáng tố cho đến chất đạm cần thiết cho cấu trúc khỏe mạnh của bắp thịt và thần kinh nên người kiêng khem lung tung cứ thế yếu dần trong khi trọng lượng cơ thể vẫn kiên trì trước sau như một!
Theo chuyên gia về bệnh nội tiết ở Đại học Boston, lý do thất bại của nhiều người muốn giảm cân là vì: quá hấp tấp với chương trình kiêng cữ trong khi chưa chuẩn bị tinh thần để theo đuổi có bài bản, nghĩa là kiên trì với tri thức; áp dụng mô hình kiêng khem một cách cường điệu cho dù không phù hợp với khẩu vị và thói quen ăn uống xưa nay. Chế độ dinh dưỡng vì thế trở thành một dạng stress đối với cơ thể đã mệt nhoài vì đủ loại căng thẳng trong nghề nghiệp, gia đình…; vô tình sử dụng thuốc hay thực phẩm làm tăng trọng lượng trong thời gian kiêng cữ, nghĩa là tréo cẳng ngỗng với mục tiêu nhịn ăn làm ốm; tìm cách giảm cân bằng mọi giá mà quên yếu tố cơ tạng di truyền thuộc loại dễ béo phì nên đằng nào cũng khó giảm cân quá nhanh.
Ngư ông đắc lợi.
Cũng theo các nhà nghiên cứu ở đại học bên Mỹ, đừng tưởng mô hình ăn kiêng là yếu tố quyết định. Trên thực tế, kiểu nào cũng được, miễn là được thực hiện sao cho nghiêm túc nhưng đừng căng thẳng. Bằng chứng là sau khi so sánh hiệu quả của ba mô hình ăn kiêng: nhiều đạm nhưng ít đường (Atkins), ít mỡ ít đường (Weight Watcher), chay trường ít đạm, ít mỡ thì hình thức nào cũng có tác dụng với tỷ lệ ngang ngửa. Quan trọng là người muốn giảm cân cần chọn kiểu nào phù hợp với nếp sinh hoạt của chính mình hầu có thể áp dụng lâu dài mà không sợ bỏ cuộc giữa đường.
Hay hơn nữa là đừng thiết kế khẩu phần bắt buộc phải kiêng món nào đó tuyệt đối để rồi có lúc phá giới vì… thèm! Trái lại, nên linh động phối hợp các món ăn thường dùng để vừa dễ tìm vừa không cháy túi, nhưng gia giảm theo đúng nhu cầu năng lượng sao cho số cung bao giờ cũng thấp hơn số cầu một chút để qua đó giảm cân một cách tuy hòa hoãn nhưng nhẹ nhàng và chắc chắn.
Điều chỉnh cả một chuỗi phản ứng biến dưỡng phức tạp không thể là chuyện ngày một ngày hai. Kiên trì vì thế là yếu tố quan trọng hàng đầu để giảm cân. Cái khó cho nhiều doanh nhân là rất kiên trì trong công việc nhưng lại ít khi kiên nhẫn với liệu pháp. Dễ hiểu thôi vì mấy ai vui cho nổi khi phải đồng hành nhiều ngày cùng… thầy thuốc! Dù biết vậy nhưng cũng nên liệu cách mà giảm cân cho bằng được nếu lỡ dư nhiều kí lô gam.
Đừng quên là thừa gì hầu như đều tốt trừ thừa cân vì đã vướng hạn “béo phì” thì cung tài lộc khó tránh hao tốn do: “Trông mặt mà bắt hình dong. Con bệnh càng béo thì thầy càng vui”.
BS. LƯƠNG LỄ HOÀNG - Trung tâm Oxy cao áp, TPHCM
