Đi tìm công cụ tìm kiếm Việt
 |
| Bamboo và Zing là hai trong các trang tìm kiếm phát triển theo hướng “vertical search”. |
(TBVTSG) – Sau những rắc rối xung quanh câu chuyện Monava, thị trường công cụ tìm kiếm (Search Engine – SE) Việt Nam không những không lắng lại mà còn có phần sôi động hơn rất nhiều với sự ra đời của hàng loạt trang web gán mác công cụ tìm kiếm Việt…
Có SE Việt đúng nghĩa?
Câu trả lời là rất ít. Đa số các SE ở Việt Nam chỉ mới dừng lại ở mức sử dụng công nghệ của nước ngoài, mà phổ biến nhất là công nghệ API của Google, Yahoo! hay các phần mềm mã nguồn mở Lucene, Spinx. Ví dụ như Monava sử dụng API của Google, Zing Search và Baamboo sử dụng công nghệ của Lucene, Timnhanh với dòng chữ “Powered by Yahoo”, iHoatieu (iHoatieu.com – trang tìm kiếm việc làm mới ra mắt) sử dụng Zoom Search Engine…
Một chuyên gia đề nghị không nêu tên, người hiện đang xây dựng hai SE khá nổi ở Việt Nam, cho biết : “Rất nhiều trang được cho là SE, nhưng thực tế chỉ là các trang nội dung có chức năng tìm kiếm. Những trang đó chứa sẵn nội dung, hoặc tổng hợp nội dung và bày ra trên trang chủ”.
SE – Sân chơi của các đại gia?
Điểm mặt các SE nổi trội của Việt Nam hiện nay như Baamboo.com của VC Corp., được Quỹ IDG Ventures đầu tư 2 triệu đô-la Mỹ; Vinaseek, đã được Tinh Vân đầu tư 2 triệu đô-la Mỹ để trở thành Xalo.vn; Zing Search cũng được VinaGame đầu tư hàng tỷ đồng; JSeeker.vn của Job Seeker Pty Ltd., một công ty của người Việt Nam tại Úc…, chúng ta không thể không đặt ra câu hỏi: “Liệu có phải SE là sân chơi chỉ dành cho các đại gia?”
“Làm ra được một SE thực sự là một công việc vô cùng phức tạp. Vì số lượng trang web rất lớn nên việc lưu giữ chúng đòi hỏi cần có nhiều server. Vì người sử dụng muốn có được kết quả trong chưa đầy một giây, nên người làm SE cần phải có một mạng lưới server lớn, thiết kế được một phương thức lưu trữ dữ liệu và kết hợp dữ liệu trả về cực kỳ tốt,” ông Hoàng Việt Cường, Giám đốc quản lý Job Seeker Pty Ltd., giải thích. Chính vì thế, nếu không có thực lực về tài chính và công nghệ, các công ty khó có thể xây dựng được một SE có khả năng cạnh tranh được.
 |
| Trang tìm kiếm Zing. |
Ít tiền, thiếu thốn về công nghệ, các SE Việt Nam thường chọn đi theo hướng “vertical search”, tức là đưa ra công cụ tìm kiếm chuyên biệt trong một lĩnh vực nào đó. Đây cũng có thể được coi là một bước đi khôn ngoan, tránh đối đầu trực diện với Google, Yahoo!.
Một số trang đã đi theo hướng này và đã có ít nhiều tiếng vang, như về tìm kiếm việc làm có JSeeker, iHoatieu; tìm kiếm nhạc có Mp3 Zing, Baamboo Mp3, Ginggoong, 7sac, Miu; tìm kiếm địa điểm có Baamboo Bản địa, Thổ địa, Địa điểm, Izomi; tìm kiếm sách điện tử (e-book) có Bookilook…
Những câu hỏi còn bỏ ngỏ
SE Việt thua SE nước ngoài bao xa? Khó để trả lời chính xác, nhưng chắc chắn là rất xa. Aliweb, được xem là cỗ máy tìm kiếm web đầu tiên trên thế giới, ra đời cách đây 15 năm, trong khi thị trường tìm kiếm Việt Nam mới nở rộ từ khoảng năm 2002 với Vinaseek của Tinh Vân, Hoatieu của FPT. Vì thế, khó có thể hy vọng một SE Việt cạnh tranh được với Google ngay vào lúc này.
Ông Hoàng Việt Cường cho rằng: “Để rút ngắn khoảng cách, chúng ta cần nghiên cứu nhiều hơn nữa trong lĩnh vực thu thập thông tin”. Tuy vậy, từ “nghiên cứu” có vẻ còn khá lạ lẫm trong các công ty tin học ở Việt Nam. Ông Cường cũng đồng tình rằng ít có công ty tin học nào ở Việt Nam có đầu tư đúng mức cho R&D (Research and Development – Nghiên cứu và phát triển).
Liệu người Việt Nam có chào đón các SE Việt Nam? Ngay cả Xalo, Socbay – vốn là những SE Việt được đánh giá cao – thì vị trí của hai trang này trên Alexa vẫn còn rất thấp so với Google.com.vn. Thảo luận về vấn đề này trên một số diễn đàn lớn, không ít người cho rằng Google là quá đủ. Bài học thành công từ Baidu của Trung Quốc phải chăng không áp dụng được cho Việt Nam?
Một vấn đề đã cũ và còn nhiều tranh cãi là bản quyền, đặc biệt là với những trang tìm kiếm nhạc, video, e-book. Việc Mp3.zing.vn và Socbay.com phải trả phí sử dụng cho các hãng băng đĩa thông qua Hiệp hội Ghi âm Việt Nam (RIAV) có thể coi như là một lời nhắc nhở cho các công ty Việt Nam khi muốn xây dựng một SE thực sự.
Và hơn cả chính là câu hỏi về lợi nhuận. Doanh thu của SE nói riêng và của Internet nói chung đến chủ yếu từ quảng cáo. Trong khi đó, ước tính doanh thu của quảng cáo trực tuyến trên tổng doanh thu của ngành quảng cáo tại Việt Nam chỉ đạt ở mức 1,5% (theo báo Lao Động số 40, ngày 22-2-2008), trong khi dịch vụ Adwords của Google đang ngày càng phổ biến ở Việt Nam, liệu doanh thu có bù lại được những khoản đầu tư khổng lồ?
Thế giới Internet đang thay đổi từng ngày, khó có thể nói trước được bất cứ điều gì. Thế nhưng, chúng ta có thể chốt lại bằng lời nhận xét của ông Nguyễn Thế Tân, Phó tổng giám đốc VC Corp – đơn vị sở hữu Baamboo và iHoatieu: “Đôi khi người ta nghĩ quá nhiều về lợi nhuận mà quên mất công việc quan trọng nhất là phải làm ra sản phẩm tốt trước đã. Hãy tin rằng một khi sản phẩm thắng lợi, chắc chắn sẽ có cách thu tiền từ nó”.
HẠO NGUYÊN
