Doanh nghiệp nhà nước loay hoay với các dự án khó khăn, thua lỗ

(KTSG Online) – Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước vẫn chưa thể giải quyết các vấn đề tồn tại tại các doanh nghiệp, dự án khó khăn, thua lỗ…, theo những nội dung được nêu ra tại hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp nhà nước (DNNN) ngày 24-3.

• VDB muốn dùng ngân sách bù đắp cho các dự án nghìn tỉ thua lỗ

Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam (Vinachem) có ba doanh nghiệp thuộc diện nêu trên, gồm Công ty cổ phần DAP số 2-Vinachem, Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.

Vinachem cho biết cả ba đơn vị của tập đoàn đều khó khăn do chi phí tài chính chiếm tỷ trọng lớn trên doanh thu, với Đạm Hà Bắc là 33,8%, Đạm Ninh Bình là 24,2%, DAP số 2 là 21,9%.

Với Công ty cổ phần DAP số 2, Vinachem cho biết Nhà máy sản xuất phân bón Điamôn phốt phát (DAP) số 2 tại Lào Cai do doanh nghiệp này vận hành đang đối mặt với nguy cơ ngừng sản xuất do bãi chứa chất thải thạch cao (gyps) có diện tích 10,5 ha đã hết chỗ để thải.

“Nếu không được đầu tư bổ sung thêm bãi chứa thải gyps mới, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 phải ngừng sản xuất thì sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng cung ứng sản phẩm DAP, giảm nguồn phân bón phục vụ cho nhu cầu phục vụ nông nghiệp, nhất là trong bối cảnh các nước vẫn tiếp tục hạn chế xuất khẩu loại phân này làm cho giá nhập khẩu đang tăng cao, gây bất lợi cho nông dân”, Vinachem cho biết.

Tổng công ty Giấy Việt Nam (Vinapaco) cho biết việc triển khai công tác bán đấu giá tài sản cố định và hàng hóa tồn kho của dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam theo chỉ đạo của Thủ tướng không thành công do không có nhà đầu tư tham gia đấu giá.

Doanh nghiệp đã xây dựng phương án xử lý Nhà máy bột giấy Phương Nam gắn liền với dự án đầu tư khu đô thị sinh thái và nông nghiệp công nghệ cao theo đề xuất của UBND tỉnh Long An và chỉ đạo của Chính phủ để báo cáo với Bộ Công Thương. Nhưng đến nay phương án vẫn chưa được các cơ quan có thẩm quyền thống nhất, phê duyệt.

Việc xử lý dự án gặp nhiều khó khăn, chậm tiến độ, theo Vinapaco, đã ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tổng công ty Thép Việt Nam (Vnsteel) cho biết dự án giai đoạn 2 mở rộng Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (Tisco 2) đang đối mặt với một số khó khăn trong việc thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ liên quan tới hợp đồng EPC và tái cơ cấu nợ. Ngoài ra, dự án tiềm ẩn nhiều rủi ro về pháp lý do tính chất phức tạp, kéo dài.

Để tháo gỡ khó khăn, các tập đoàn, tổng công ty đã đề xuất nhiều cơ chế về pháp lý và tín dụng cho các dự án và doanh nghiệp.

Với ba doanh nghiệp gồm Công ty cổ phần DAP số 2, Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, Vinachem đề xuất với Chính phủ hai phương án tái cơ cấu tài chính để giúp các đơn vị giảm thiểu chi phí tài chính, tiếp tục duy trì hoạt động sản xuất – kinh doanh và thực hiện thoái vốn vào thời điểm thích hợp, giảm thiệt hại vốn nhà nước.

Phương án 1, bổ sung vốn điều lệ qua việc chuyển vốn vay của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) thành vốn góp vào các doanh nghiệp.

Phương án 2, tái cơ cấu nợ vay đầu tư của VDB và các ngân hàng thương mại.

Theo Vinachem phương án 2 là tối ưu trong thời điểm hiện nay, bảo đảm quyền lợi và giảm thiểu thiệt hại cho tất cả các bên, góp phần bảo đảm bình ổn, điều tiết thị trường phân bón và an ninh lương thực quốc gia.

Cụ thể, khoanh nợ ba năm, từ 2022-2024 cho toàn bộ số tiền dư nợ gốc đến thời điểm 31-12-2021. Điều chỉnh lãi suất với tất cả các khoản vay của dự án có lãi suất trên 8,55% về mức lãi suất 8,55% từ năm 2022.

Ngoài ra, kéo dài thời hạn vay của dự án lên thành 30 năm và xóa toàn bộ lãi phạt chậm trả chưa trả tính trên nợ gốc quá hạn và lãi chậm trả trên nợ lãi đến thời điểm 31-12-2021. Đồng thời, dừng tính lãi phạt trên nợ lãi chậm trả.

Với riêng Đạm Ninh Bình, Vinachem đề xuất Chính phủ được tái cơ cấu nợ vay tập đoàn theo hướng không tính lãi trên dư nợ gốc tiền vay của tập đoàn giai đoạn 2022-2024. Đồng thời, kéo dài thời hạn vay tập đoàn đến năm 2037 và trả nợ gốc theo dòng tiền thực tế của công ty.

Với Tisco 2, Vnsteel đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành sớm ban hành dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 32/2017 về tín dụng đầu tư của nhà nước và Quy chế xử lý rủi ro của VDB để đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện tái cơ cấu doanh nghiệp và dự án.

Doanh nghiệp cũng kiến nghị Thanh tra Chính phủ có ý kiến, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn trong việc thực hiện kết luận thanh tra với các vấn đề liên quan đến hợp đồng EPC để sớm xử lý dứt điểm hợp đồng EPC theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Ngoài ra, Vnsteel mong Thủ tướng chỉ đạo và các cơ quan có thẩm quyền sớm xem xét xây dựng cơ chế miễn giảm trách nhiệm cho các cá nhân và tổ chức tham gia đề xuất, thẩm định và tổ chức thực hiện các công việc liên quan đến việc xử lý các dự án thua lỗ, kéo dài của ngành công thương.

Vớ Nhà máy bột giấy Phương Nam, Vinapaco cho biết sẽ hoàn thiện phương án xử lý dự án theo chỉ đạo của Bộ Công Thương, Chính phủ và quyết liệt triển khai thực hiện phương án sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.