Kinh tế còn nhiều khó khăn tới cuối năm
Hồng Phúc
(TBKTSG Online) – Kinh tế vĩ mô, mục tiêu tăng trưởng 5,5% cho cả năm 2013, sẽ vẫn còn khó khăn từ nay tới cuối năm 2013, theo các chuyên gia của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia (UBGSTCQG), bởi những yếu tố nền tảng tạo nên tăng trưởng trong giai đoạn hiện nay đều chưa có sự hồi phục mạnh mẽ.
Một khó khăn lớn năm 2013 so với các năm trước là khả năng cân đối ngân sách nhà nước (NSNN) hiện đang rất khó khăn.
Ủy ban đã đưa ra nhận định trên trong báo cáo đánh giá tình hình kinh tế Việt Nam 9 tháng đầu năm 2013. Theo báo cáo, dù tăng trưởng tổng sản phẩm nội địa (GDP) trong quí 3-2013 đạt cao hơn dự kiến (tăng 5,54% so với quí 2-2013), góp phần đưa GDP 9 tháng năm 2013 đạt mức tăng (5,14%) khá hơn đôi chút so với cùng kỳ năm 2012 (5,1%, tính theo giá so sánh 2010), song dựa trên đặc tính mùa vụ, chỉ số mùa vụ của tổng sản lượng thường đạt mức cao nhất vào quí 4 hàng năm, tăng trưởng GDP quí 4-2013 do đó sẽ tiếp tục đạt tốc độ tăng cao hơn so với quí 3-2013.
Nhưng nền kinh tế nhìn chung vẫn còn nhiều khó khăn bởi dòng vốn tín dụng chưa được hấp thụ. Cầu tiêu dùng trong nước còn yếu khiến sản xuất khó tăng trưởng mạnh. Bên cạnh đó tăng trưởng GDP trong giai đoạn hiện nay đang phụ thuộc khá nhiều vào nhân tố xuất khẩu (cầu bên ngoài) là yếu tố còn nhiều bất định, chứa đựng những rủi ro khó lường đối với tính bền vững của tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới.
Đáng lưu ý về chính sách tài khóa: khả năng cân đối ngân sách nhà nước (NSNN) hiện đang rất khó khăn.
Tương tự như năm 2012, thu từ dầu thô tiếp tục là nhân tố chủ yếu để bù đắp cho hụt thu từ thu nội địa và thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 9 tháng đầu năm 2013. Theo đó, tính đến 15-9, thu dầu thô tăng 7,5% so với kế hoạch, bù đắp cho giảm thu 10% và 13% từ các khoản thu nội địa và thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu. Dù vậy, tổng thu cân đối NSNN cho đến nay vẫn ở mức thấp hơn khá nhiều so với kế hoạch.
Với xu hướng giảm thu từ hoạt động xuất nhập khẩu (so với kế hoạch) vẫn tiếp tục kéo dài từ năm 2012 đến nay; xu hướng sản lượng, giá dầu và tốc độ tăng thu từ dầu thô giảm so với cùng kỳ năm 2012 cùng những yếu tố làm tăng mạnh thu NSNN trong những tháng cuối năm 2013 không nhiều.
Vì vậy, để đảm bảo mục tiêu NSNN đã đề ra cho năm 2013, cần tăng cường tiết kiệm chi NSNN, đồng thời đẩy mạnh các biện pháp tăng thu, chống thất thu và nợ đọng thuế trong những tháng cuối năm 2013. Về lâu dài, ủy ban đề nghị cần xây dựng khuôn khổ ngân sách trung hạn để đảm bảo sự bền vững của NSNN, đồng thời xây dựng kế hoạch giảm dần đối tượng hưởng lương ngân sách để dần chuyển dịch cơ cấu chi NSNN, thiết lập sự cân bằng giữa chi thường xuyên (hiện chiếm khoảng 67% tổng chi NSNN) và chi đầu tư phát triển (hiện chiếm khoảng 18% tổng chi NSNN) nhằm tăng thêm khả năng bố trí vốn đầu tư từ NSNN cho tăng trưởng kinh tế, hướng tới mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô lâu dài.
Theo đánh giá của UBGSTCQG, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ổn định nhiều khả năng sẽ được duy trì trong những tháng cuối năm 2013. Mặt khác, thành phần xu hướng mang tính dài hạn của lạm phát đang tiếp tục giảm nhẹ và ổn định quanh mức 7%. Vì vậy UBGSTCQG cho rằng tốc độ tăng CPI trong những tháng cuối năm 2013 vẫn sẽ chủ yếu phụ thuộc vào việc điều hành giá các mặt hàng cơ bản.
Thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì được sự ổn định trong những tháng cuối năm 2013 do cung và cầu ngoại hối trên thị trường trong những tháng cuối năm vẫn ổn định, dự trữ ngoại tệ tiếp tục tăng khá.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 18-9-2013, huy động vốn tăng 11,74% so với cuối năm 2012, trong đó huy động vốn bằng tiền đồng tăng 11,63% và ngoại tệ tăng 12,43%.
Dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 5,83% so với đầu năm, trong đó tín dụng bằng tiền đồng tăng 9,98%, tín dụng ngoại tệ giảm 13,05%.
