(KTSG) – Giữa lúc đơn hàng xuất khẩu bị sụt giảm mạnh, nhiều doanh nghiệp toan tính chuyện tìm về thị trường nội địa nhằm duy trì sản xuất, tạo doanh thu và việc làm cho người lao động. Thế nhưng, đường về thị trường “sân nhà” với gần 100 triệu dân cũng không dễ dàng với nhiều doanh nghiệp.
- Khai trương tuyến dịch vụ vận tải container nội địa đầu tiên đến cảng Chân Mây
- Cuộc đua tranh miếng bánh tỉ đô la trên thị trường may mặc nội địa
Từ giữa năm ngoái, khi ngành may mặc xuất khẩu khan hiếm đơn hàng quốc tế do ảnh hưởng nặng nề của tình trạng lạm phát tăng, Công ty TNHH Việt Thắng Jean (VitaJean) đã chuyển hướng kinh doanh vào thị trường nội địa nhằm bù đắp cho thị trường xuất khẩu đang rất khó khăn. Theo Tổng giám đốc Phạm Văn Việt, nhờ đó mà VitaJean vẫn có việc làm cho người lao động dù đơn hàng xuất khẩu sáu tháng cuối năm 2022 bị giảm mạnh, có tháng giảm hơn 50%.
Ông Việt nói rằng, thị trường nội địa với gần 100 triệu dân là một cơ hội khai thác rất lớn cho các doanh nghiệp sản xuất thời trang như VitaJean. Cũng nhờ có thị trường nội địa mà nhãn hàng V-Sixtyfour, vốn dành cho thị trường các nước EU, đã thoát khỏi những khó khăn trong những tháng cuối năm vừa qua. Ông Việt nói: “kinh doanh ở thị trường nội địa của VitaJean trong năm 2022 tăng đến 300% so với năm trước đó”.
Tăng bán hàng ở “sân nhà”
Một số doanh nghiệp may mặc khác như May Việt Tiến, May 10… cũng đang đẩy mạnh thị trường nội địa bằng việc mở thêm cửa hàng hoặc ra mắt thương hiệu thời trang mới. Việt Tiến lần đầu tiên mở trung tâm lớn Viettien Mall bán nhiều dòng sản phẩm của thương hiệu thời trang Việt Tiến cũng như các công ty trong hệ thống của Việt Tiến như Tiền Tiến, Tây Đô, Việt Hưng, Đồng Tiến…
Còn ông Thân Đức Việt, Tổng giám đốc May 10, cho biết việc mở thêm cửa hàng và ra mắt hai nhãn hàng thời trang mới, gồm DeTheia và Generos, là sự tiếp nối trong phát triển nhiều nhãn hiệu thời trang công sở của tổng công ty như May 10 Series, May 10 Suits và Eternity Gruzs…
Tương tự dệt may, các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động phổ thông như da giày, đồ gỗ… thời gian qua cũng tìm cách quay trở lại hoặc đẩy mạnh thị trường nội địa khi nhận thấy người tiêu dùng Mỹ, châu Âu, Nhật Bản… giảm sức mua sắm vì lạm phát tăng cao.
Nhiều năm nay, tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu chiếm khoảng 80% lượng hàng sản xuất của Viet Products. Trong bối cảnh đơn hàng xuất khẩu giảm 40-50% hiện nay, theo Giám đốc Nguyễn Văn Sang, Viet Products đẩy mạnh thị trường trong nước bằng cách hợp tác với các chủ thầu, nhà xây dựng các công trình lớn hoặc các nhà phát triển khu resort, khách sạn… nhằm xúc tiến bán hàng.
Về bán lẻ, bên cạnh quảng bá siêu thị nội ngoại thất Furnist rộng hơn 2.000 mét vuông ở quận Thủ Đức (TPHCM), Viet Products cũng kết nối đưa sản phẩm tiêu thụ ở các tỉnh thành khác. Kênh bán hàng thương mại điện tử cũng được công ty đẩy mạnh quảng bá để người tiêu dùng đặt hàng trực tuyến…
Tương tự, nhận thấy sức mua ở các thị trường nhập khẩu có khuynh hướng bị sụt giảm, ông Nguyễn Ngọc Luận, người sáng lập, Giám đốc điều hành Meet More Coffee, liên tục đi khắp các tỉnh thành để phát triển thị trường nội địa. Bên cạnh tham gia các cuộc triển lãm và hội chợ tiêu dùng quảng bá sản phẩm, ông Luận cũng tìm đến các cửa hàng, hệ thống siêu thị mà nhãn hàng cà phê Meet More chưa vào được để tìm cơ hội hợp tác. Công ty cũng đẩy mạnh bán hàng ở kênh thương mại điện tử để nhiều người tiêu dùng có thể tiếp cận sản phẩm.
Cạnh tranh gay gắt trên “sân nhà”
Khai thác thị trường mới, quay về “sân nhà” hoặc mở rộng thị trường trong nước đang được xem là hướng đi chiến lược của các doanh nghiệp xuất khẩu giữa bối cảnh thị trường các nước nhập khẩu chính bị thu hẹp. Tuy nhiên, việc phát triển và mở rộng kinh doanh ở nền kinh tế gần 100 triệu dân theo các doanh nghiệp “nói dễ làm không dễ”.
Đơn cử như doanh nghiệp may mặc, quay trở về thời điểm này không chỉ “đụng” với nhiều thương hiệu lâu năm của doanh nghiệp trong nước mà còn cạnh tranh cao với sự mở rộng nhanh của các nhãn hàng thời trang quốc tế trong những năm gần đây. Doanh nghiệp không thể chọn cách đánh trực diện như các thương hiệu quốc tế có tiềm lực tài chính và các nhãn hiệu nổi tiếng cũng đang nỗ lực gia tăng sự hiện diện ở Việt Nam.
Trong khi theo ông Việt của VitaJean, để mở một cửa hàng quần áo, doanh nghiệp phải mất 3-5 năm mới có thể hoàn vốn mà không phải đơn vị thuần sản xuất nào cũng “đủ lực” đi được đường dài. Có các ý kiến cho rằng khi kinh doanh ở thị trường nội địa, doanh nghiệp được mang thương hiệu của chính công ty, chủ động sáng tạo mẫu mã, điều tiết hàng hóa, giá cả theo nhu cầu thị trường… nhưng đây cũng là khó khăn của chính doanh nghiệp khi mà thương hiệu còn quá mới với người tiêu dùng, chưa có được niềm tin nơi người tiêu dùng.
Đó là chưa kể nếu doanh nghiệp không nghiên cứu kỹ thị trường, xu hướng tiêu dùng mà chỉ lấy mẫu mã và nguyên liệu sản xuất ở các thị trường xuất khẩu áp vào thị trường nội địa thì rất khó tồn tại. Bởi lẽ văn hóa, thị hiếu tiêu dùng của mỗi quốc gia, khu vực rất khác nhau. Tùy đặc điểm, văn hóa và khí hậu của quốc gia, vùng miền mà nhà sản xuất sử dụng nguyên vật liệu phù hợp.
“Việc sử dụng hàng hóa xuất đi Mỹ hoặc châu Âu để bán ở thị trường nội địa là không hề dễ dàng. Bởi lẽ thị hiếu tiêu dùng cho dòng sản phẩm nội – ngoại thất ở thị trường châu Âu và Mỹ là khác với người tiêu dùng Việt. Đó là chưa kể khí hậu của mỗi nước khác nhau, thậm chí là trái ngược với khí hậu ở Việt Nam nên chất liệu, vật liệu, phụ kiện… cho sản xuất sản phẩm cũng không giống nhau”, ông Nguyễn Văn Sang của Viet Products lưu ý.
Còn ông Nguyễn Ngọc Luận cho hay, dù cà phê Meet More đã chinh phục được hơn 15 thị trường, trong đó có cả những thị trường có yêu cầu cao về chất lượng như Mỹ, châu Âu… cũng không thuyết phục được các chủ cửa hàng và chuỗi siêu thị lớn trong nước bày bán vì “còn mới với người tiêu dùng trong nước”.
Một trong những khó khăn của những doanh nghiệp tìm về sân nhà là phải tổ chức bộ máy phân phối rộng khắp, phải đối mặt với bài toán chi phí cho việc phân phối hàng hóa, cho quảng bá, hậu mãi, khuyến mại… Và trên thực tế trong bối cảnh khó khăn toàn cầu hiện nay, sức mua trong nước cũng đang bị suy giảm mạnh. “Chúng tôi mong muốn nâng tỷ lệ hàng hóa bán trong nước từ 30% lên 50% nhưng điều này khó thực hiện vì sức mua của thị trường trong nước cũng giảm, chịu ảnh hưởng khó khăn chung của kinh tế thế giới”, ông Luận nói.
Còn theo ông Nguyễn Văn Sang, trong bối cảnh khó khăn xuất khẩu, Viet Products xoay chuyển đẩy mạnh kinh doanh nội địa tại cửa hàng Furnist nhằm giảm lượng hàng tồn kho. Tuy nhiên, ở thị trường trong nước cũng khó có thể bù đắp cho thị trường xuất khẩu, bởi lẽ tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu tại Viet Products hiện chiếm đến 80%. Tương tự, VitaJean dù thị trường nội địa trong năm qua tăng 300% nhưng chỉ chiếm 2-3% tổng lượng hàng hóa sản xuất của công ty.
Việc quay về “sân nhà” hiện nay trên thực tế phần nào phù hợp với những doanh nghiệp xuất khẩu nhưng có hoạt động kinh doanh ở thị trường nội địa trong nhiều năm qua, chứ không dành cho doanh nghiệp lần đầu tiên tiếp cận ở thị trường gần 100 triệu dân. “Sân nhà” tưởng gần vậy mà lại xa.
